ملت از دولت مطالبه کند

 ملت از دولت مطالبه کند

مقاله ای در حاشیه ی پاورقی(این مقاله را با پاورقی هایش بخوانید)

ما بعنوان یک انسان مسلمان مومن باید احساس تکلیف کنیم و تحلیل داشته باشیم و نظر خودمان را ابراز کنیم البته با معیار قرار دادن تقوای الهی.علاوه بر اینکه حضرت امام خامنه ای برای ما نسبت به نظر داشتن و تحلیل داشتن تکلیف قائل شده اند ضمن اینکه حقوق شهروندی هم این اجازه را به ما میدهد که بتوانیم نسبت به اتفاقاتی که در کشور می افتد نظربدهیم و مخالف موافق یا ممتنع باشیم.(1)

بعد از گذشت2 سال از تصدی قوه مجریه توسط آقای روحانی و وزیران، هنوز ما نمیتوانیم بعنوان یک شهروند این کشور، بگوییم که آقای روحانی در این دو سال در کشور چه کرده است؟ تفکیک وتشخیص هیاهو برای پوشیدن برخی حقایق از بیان واقعیت ها و عملکردهای دولت کار سختی به نظر نمی رسد وقتی که در فضای بی تعارف بین رهبری و دولت قرار بگیریم.  بله البته نمی توان گفت که هیچ کاری هم انجام نشده است. قطعا در این دو سال کارهایی صورت گرفته است اما قانع کننده نیست و نباید دولت انتظار داشته باشد که مردم همان مقدار کم را بعنوان کار دولت در این دوساله بپذیرند. چون دولت موظف به انجام امور اجرایی کشور و تسهیل و گشایش در زندگی مردم با رعایت قانون اساسی(2) و قوانین موضوعه مجلس در کنار رعایت خط قرمزهاست.(3)

آنچه از نوع کارکرد دولت به نظر می رسد باتوجه به گزارشات شخص رئیس جمهور محترم آقای روحانی، در سیما و آنچه که در مطبوعات فی المجموع بدست می آید اینست که بزرگترین برنامه اقتصادی دولت برای مردم و ایران اسلامی، توافق با کشورهای 5+1 و درصدر آنها امریکاست و این را ره آورد خروج از مشکلات اقتصادی و مشکلات مرتبط با بحث تحریم ها میداند.

در آخرین جلسه هیئت دولت با حضرت امام خامنه ای(حفظه الله)، آنچه ایشان بعنوان کار دولت تحسین کردند یکی بحث ثبات تورم اقتصادی و دیگری بحث هزینه های درمان و برنامه وزارت بهداشت بود. اما از مجموع بیانات ایشان در این دیدار به نظر میرسد گلایه مندی از دولت و کم کاری انان نمود بیشتری دارد. مخصوصا وقتی که سردمداران اجرایی کشور مفهوم اقتصاد مقاومتی را خوب درک نکرده اند و این عدم درک درست و کامل تبعات سنگینی را برای اقتصاد کشور و پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و برنامه های چشم انداز و همچنین وضعیت زندگی و معیشت مردم به دنبال خواهد داشت.(4)

از همه جریان سازی ها و حاشیه هایی که از اظهارنظرات عجیب دولتی ها در این دو ساله دیدیم و شنیدیم که بگذریم، مهم ترین بحث کشور که در سخنان اخیر امام خامنه ای هم تبلور داشت بحث توافق هسته ای و برجام است و اینکه ایا دولت توفیقی در این زمینه داشته است؟ اگر خواسته باشیم نگاه مطلوبی داشته باشیم باید تاکیدات رهبری در خصوص اتکا به داخل و توانمندی داخلی و اینکه کلید حل مشکلات کشور در داخل است نه خارج را هم مد نظر قرار بدهیم. چون این بیانات دقیقا در راستای بحث “کلید” و “راضی کردن کدخدا” (از سخنان آقای روحانی) مطرح شده است.(5)

بحث درباره اینکه دولت حاضر چقدر توانسته است نسبت به تولید داخلی و اتکاء به توانمندی های داخلی خود را نشان بدهد، قطعا فرصتی دیگر می طلبد اما آنچه تا کنون بر ماعیان شده است اینست که تا کنون همت دولت نه تنها اتکا به داخل و توانمندی داخل نبوده بلکه افق حل همه مشکلات کشور حتی آب خوردن ملت را هم منوط به ایجاد رابطه ایران و امریکا یا همان رفع تحریم ها می داند.(6) این در حالی است که وقتی رهبری نظام مناسبات کلی کشور را تبیین میکند و به دستگاه اجرایی کشور (چه بصورت خصوصی و عمومی) نیز ابلاغ میکند، یعنی قوه مجریه موظف به لحاظ و اجرای این مناسبات است. یکی از این مناسبات و تاکیدات، توجه به توانمندی های داخلی و استقلال و عزت کشور و همچنین روند حاکم در مذاکرات هسته ای است. و هنوز هم جای این سوالات باقی است که واقعا دولت برنامه ای به جز حصول توافق با آمریکا و رفع تحریم ها دارد؟ و آیا مذاکرات نتیجه ای که در ذهن آقای روحانی و دولت او می باشد را به دنبال خواهد داشت؟ و در صورت به نتیجه نرسیدن این مذاکرات و عدم توافق، آیا دولت میتواند برنامه ای برای جبران این عقبگرد ارائه بدهد؟

حال اگر این مذاکرات بخواهد به نتیجه برسد قطعا فرصت های خوبی برای کشور در زمینه های مختلف ایجاد خواهد شد که هم مورد تایید رهبری است (7) و هم اینکه گشایشی در امور اقتصادی کشور و در برخی امورات مردم مشاهده خواهد شد. نکته قابل توجه اینست که ما برای رسیدن به این نقطه، چه هزینه هایی را تا کنون پرداخته ایم و از این به بعد متحمل چه هزینه هایی خواهیم شد؟ و آیا باید به هر قیمتی که هست این توافق و رفع تحریم ها صورت بگیرد؟ حتی با زیر پا گذاشتن ارزشها و خط قرمزهای نظام و انقلاب اسلامی؟

اعتقاد نگارنده اینست که اگر فرمایشات و رهنمودهای مقام معظم رهبری نمی بود (باوجود اعتمادی که به دولت و هئیت مذاکره کننده داریم) قطعا مسیر مذاکرات منحرف شده و آنچه بیم آنرا داشتیم محقق میشد و به اصطلاح قافیه را می باختیم! که از سخنان خود رئیس جمهور محترم و وزیر امور خارجه نیز قابل درک می باشد. اما نکته مهم اینجاست که چه چیزی باعث می شود که اگر دولت باشد و خودش مسیر کشتی انقلاب منحرف شود و برای حرکت مستقیم باید مدام خط قرمزها و ارزش ها گوشزد شود؟

پاسخ به این سوال را از سه منظر میتوان پیدا کرد:

اول: اینکه حریف مذاکرات، آمریکا و سه کشور اروپایی(8) هستند که مخالف پیشرفت و استقلال و عزت کشور می باشند. نشستن به پای میز مذاکرات هم نشان از عدم حصول نتیجه در برنامه های تحریم و فشارها و تهدیدهایشان می باشد. سابقه تعامل آمریکا گواه آنست که اعتماد به آنها بزرگترین خطای استراتیژیکِ ممکن است. و حتی از همین اجبار مذاکرات هم در صدد دور زدن ایران و رسیدن به اهداف پلید استعماری و استکباری خودشان هستند.

دوم: توجه دولت به مسائل حاشیه ای و در متن قرار ندادن مردم؛ مواردی از قبیل انتخابات آتی مجلس و برنامه ریزی ها و تصریحات در خصوص انتخابات و در نتیجه عدم توجه کافی به مسائل و معضلات و مشکلات مردم و ایجاد راه حلی برای برون رفت از این مشکلات. آنچه روشن است اینست که این مسائل با فرض غیرمنفک بودن از مسائل اجرایی کشور، نباید طوری مطرح بشود که دغدغه ی اصلی دولت را که باید مردم باشد به مسائل صرفا سیاسی و جناحی مبدل نماید.

سوم: عدم توجه لازم دولت و مسئولین ذیربط به حفظ ارزش ها و خط قرمزهای انقلاب اسلامی است. گواه این مطلب بیان چندباره و صریح ارزش ها و نشانه های عزت و خط قرمزهای نظام اسلامی توسط مقام معظم رهبری است. قطعا اگر مسئولین مربوط مواضع انقلابی و سرسختانه خود را در برابر زیاده خواهی های حریف، به اندازه کافی و بجا ابراز می داشتند و طبق آن عمل می کردند این دغدغه و دلواپسی هم کمتر میشد. این را هم نمی شود انکار کرد که دولت و هیئت مذاکره کننده چه در مسئله ی توافق و چه در امور دیگر دارد تلاش میکند اما لازم است توجه بیشتری از خود به بیانات مقام معظم رهبری و راهبردهای ایشان داشته باشند.

در این مقال 10 عنوان از مواردی که نقش و عملکرد دولت در آنها باید مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد، در ادامه می آید ضمن اینکه بیانات مرتبط با هر عنوان از رهبر انقلاب از ابتدای سال 1392 تا کنون نیز تحت هر عنوان نیز یادآوری می شود تا اهمیت هر مسئله برای خواننده بیشتر روشن تر گردد.

1. عدم اعتماد به آمریکا (لبخند ها و حمایت های موقت او)/ خوش بین نبودن به مذاکرات(9)

2.توجه به دشمنی های امریکا(10)

3.مذاکره فقط در خصوص هسته ای است/توجه به زیاده خواهی های آمریکا و ایستادگی در برابرآن(11)

4.تک مرحله ای بودن مذاکرات/برداشته شدن تمام تحریم ها/برگشت ناپذیر بودن تحریم ها(12)

5.همدلی با ملت(13)

6.تکیه بر توان داخلی/ اجرای کامل و صحیح اقتصاد مقاومتی(14)

7.توجه به برجام و مسئله ی بعد از برجام(15)

8.عدم دخالت مستقیم رهبری در مذاکرات واشراف به جزئیات(16)

9.جامعه جهانی نبودن حریف مذاکرات(17)

10.داشتن مواضع انقلابی/حفظ عزت ایران اسلامی(18)

در پایان قابل ذکر است که جای خالی مطالبه ی مجلس از دولت شدیدا احساس شده و تکمیل همدلی و همزبانی مردم با دولت که یکی از جلوه های آن دادخواهی نمایندگان ملت از دولت در امور مهم نظام مخصوصا در مورد حفظ ارزش ها و خط قرمزهای نظام، اتکاء به توان داخلی و حل مشکلات داخلی می باشد امری ضروری و غیر قابل انکار است که متاسفانه این سوال در اینجا مطرح می شود چرا مجلس شورای اسلامی در این باره اقدام مطلوبی را از خود نشان نمیدهد.

پانوشت:

(1)رهبر انقلاب(1/5/93): شما به‌‌عنوان یک انسان مسلمان، مؤمن، صاحب فکر، باید نگاه کنید، تکلیفتان را احساس کنید، تحلیل داشته باشید/شما هم وظایفى دارید؛/

(2) اصل 113 الی 151 قانون اساسی کشور جمهوری اسلامی ایران.

(3) رهبر انقلاب(4/6/94): خب، کارهای مثبتی هم شده، منتها همواره در ذهن همه‌ی ماها باید باشد که آن چیزی را بیان بکنیم که وقتی مردم به واقعیّت زندگی خودشان نگاه میکنند، تصدیق کنند آن را، یعنی ببینند که واقعاً همین‌جور است.

(4) رهبر انقلاب(4/6/94): بعد هم حالا یک گزارش مفصّلی فرستادند که البتّه برای من خلاصه کردند آن گزارش را و تماماً خواندم، نگاه کردم. کارهایی که انجام گرفته در زمینه‌ی اقتصاد مقاومتی، بعضی‌هایش کارهای مقدّماتی است/ بعضی از کارهایی که گزارش شده، مربوط به بندهای اقتصاد مقاومتی نیست، اگرچه حالا ارتباط داده شده امّا کارهای جاری دستگاه‌ها است؛ /این مقدار کافی نیست.

(5) حسن روحانی: آمریکایی‌ها کدخدای ده هستند، با کدخدا بستن راحت‌تر است و حالا که رهبر انقلاب در سخنان اول فروردین امسال راه مذاکره را باز گذاشتند دولت بعد با رعایت خطوط قرمز می‌تواند این رابطه را برقرار کند. (92/2/23 با حضور در جمع دانشجویان دانشگاه شریف).

(6) حسن روحانی: ما وقتی می‌گوییم باید تحریم‌های ظالمانه رفع شود بعضی‌ها چشمان‌شان زیاد نچرخد. تحریم‌های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید و مشکل محیط زیست، اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبی زیاد شده و بانک‌ها احیا شوند. آنها که ملت ما را تحریم کرده‌اند ظلم بزرگی مرتکب شده‌اند اما عده‌ای در داخل هم نمی‌دانستند تحریم چیست.

(7) رهبر انقلاب(20/1/94) : من البتّه هیچ‌وقت نسبت به مذاکره‌ی با آمریکا خوش‌بین نبودم. نه از باب یک توهّم بلکه از باب تجربه؛ تجربه کردیم/اگر یک توافقی انجام بگیرد که این توافق توافقی باشد که منافع ملّت را، منافع کشور را تأمین بکند، بنده کاملاً با آن موافقت خواهم کرد.

(8) رهبر انقلاب(20/1/94) : گاهی در تعبیرات آدم می‌شنود ــ من گله هم کردم ــ از بعضی از دوستان که میگویند جامعه‌ی بین‌المللی! /جامعه‌ی بین‌المللی‌ای در مقابل ما نیست؛ یک آمریکا و سه کشور اروپایی؛ همین./اینکه ما مدام بگوییم «جامعه‌ی بین‌المللی باید اعتماد کند»، جامعه‌ی بین‌المللی کجا بود؟

————————–

(9) عدم اعتماد به آمریکا و لبخند ها و حمایت های موقت او وخوش بین نبودن به مذاکرات:

• 1/1/92 : من به این گفتگوها خوشبین نیستم.چرا؟چون تجربه‌های گذشته‌ی ما نشان میدهد که گفتگو در منطق حضرات آمریکائی به این معنی نیست که بنشینیم تا به یک راه حل منطقی دست پیدا کنیم/من به این اظهارات خوشبین نیستم، اما مخالفت هم ندارم.
• 30/4/92 :آمریكائی‌ها میگویند ما میخواهیم با ایران مذاكره كنیم. خب، سالها است كه میگویند میخواهیم مذاكره كنیم/من اول سال گفتم كه خوشبین نیستم/آمریكائی‌ها،هم غیرقابل اعتمادند، هم غیر منطقی‌اند، هم در برخوردشان صادق نیستند/خود آنها عملاً این را تأیید كردند. انگلیسها هم یك جور دیگر، دیگران هم یك جور دیگر.
• 26/6/92:به یكی از این سیاستمداران غربی چند روز پیش از این گفته بودند شما كه میخواهید مذاكره بكنید با ایران، خب دشمن است ایران؛گفته بود خب، آدم با دشمن مذاكره میكند دیگر! یعنی اقرار به دشمنی با ایران؛ صریح میگویند.
• 12/8/92  :بنده هم اوّلِ امسال در مشهد مقدّس در سخنرانی گفتم [كه‌] مذاكره در موضوعات خاص اشكالی ندارد؛ منتها گفتم من اعتماد ندارم، خوشبین نیستم به مذاكره، لكن میخواهند مذاكره كنند، بكنند؛ ما هم به اذن‌الله ضرری نمیكنیم.
• 92/11/28: بعضی از مسئولین و دولتمردان -دولتمردان آن دولت، بعد هم دولتمردان این دولت – فكر میكنند در قضیّه‌ی هسته‌ای ما با آمریكایی‌ها مذاكره كنیم [تا] موضوع حل بشود؛ گفتیم خیلی خب، اصرار دارید شما،در این موضوعِ بالخصوص بروید مذاكره كنید؛ ولی درهمان سخنرانی اوّل امسال گفتم من خوشبین نیستم؛ مخالفتی نمیكنم امّا خوشبین نیستم.
• 94/01/20: مطالبه‌ی بعدی ما از مسئولین این بوده است که گفتیم به طرف مقابل اعتماد نکنید.
• 94/01/20: هیچ تردیدی نسبت به آنها{مسئولین ایرانی} ندارم. لکن درعین‌حال جدّاً دغدغه دارم؛ این دغدغه ناشی از آن است که طرف مقابل بشدّت اهل فریب و دروغ و نقض‌عهد و حرکت در خلاف جهت صحیح است؛ طرف مقابل این‌جوری است.
• 20/1/94 : ببینید، طرف این‌جوری است؛/طرف طرف بدعهدی است، طرف متقلّبی است. حرف میزنند، بعد هم خصوصی میگویند اینها برای آبروداری است.
• 1394/01/20: من البتّه هیچ‌وقت نسبت به مذاکره‌ی با آمریکا خوش‌بین نبودم. نه از باب یک توهّم بلکه از باب تجربه؛ تجربه کردیم/لکن با وجود اینکه من خوش‌بین نبودم به مذاکره‌ی با آمریکا، با این مذاکرات موردی، مخالفت نکردم، موافقت کردم.
• 27/4/94 : به اینها نمیشود اعتماد کرد؛اینها کسانی نیستند که حرف راست از دهانشان خارج بشود؛ صداقت در اینها نیست.
• 12/6/94 :نباید به‌واسطه‌ی لبخند دشمن و یا مساعدت کوتاه‌مدت او در موضوعی خاص، فریب خورد/مسئولان آمریکایی خیلی بدحرف می‌زنندوباید تکلیف این‌گونه حرف‌ها روشن شود.

(10) توجه به دشمنی های امریکا:

• 92/10/19:یكی از بركات همین مذاكرات اخیر این بود كه دشمنی آمریكایی‌ها و مسئولین دولت ایالات متّحده‌ی آمریكا با ایران و ایرانی، با اسلام و مسلمین آشكار شد، برای همه مدلّل شد،همه این را فهمیدند.
• 6/9/93  : قصد واقعى استکبار و غرب در مقابل ایران، جلوگیرى از رشد و اقتدار ملّت ایران است؛ قصد واقعى این است که از عزّت روز افزون ملّت ایران جلوگیرى کنند؛ مسئله‌ى هسته‌اى یک بهانه است،
• 21/12/93 : من البتّه همین‌جا این را عرض بکنم: این تیمی و هیئتی که رئیس جمهور محترم برای مذاکرات هسته‌ای گذاشته‌اند، مردمان امین و مردمان خوبی هستند. /درعین‌حال من نگرانم؛ چون طرف مقابل، طرف حیله‌گری است. /خب امروز آمریکا ظاهر فربهی دارد؛ قدرت مالی، قدرت اقتصادی، قدرت سیاسی، قدرت نظامی، قدرت امنیّتی، و غفلت میشود از اینکه همین دستگاه صاحب قدرت، اهل موذی‌گری‌های آدمهای ضعیف هم باشد، ولی هست؛ اهل حیله‌گری است، اهل خدعه است، اهل خنجر از پشت زدن است؛ این‌جوری است.
• 4/6/94  : مسلّم است که دشمنی‌های دشمنان جمهوری اسلامی از اوّل انقلاب تا حالا کاسته نشده؛ بله، یک جاهایی دشمنی‌ها و اِعمال دشمنی مهار میشود -در این شکّی نیست- لکن این به‌معنای این نیست که دشمنی‌ها کم شده. اعتقاد ما این است که دشمنیِ رژیم جعلی و غاصب صهیونیستی یا دولت ایالات متّحده‌ی آمریکا با ما از اوّل تا حالا هیچ کم نشده؛ البتّه هر کدام به یک دلیل.

(11) مذاکره در خصوص هسته ای است /توجه و ایستادگی در مقال زیاده خواهی های امریکا:

• 12/8/92 : این را هم توجّه داشته باشید، این مذاكره‌ای كه امروز دارد انجام میگیرد با شش كشور – كه آمریكا هم جزو این شش كشور است – فقط در مورد مسائل هسته‌ای است و لاغیر.
• 22/5/93 : در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن آمریکایی‌ها تندتر و اهانت‌آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه‌ی بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند.
• 1393/05/22: البته در زمینه‌ی ادامه‌ی مذاکرات هسته‌ای، منع نمی‌کنیم و کاری که دکتر ظریف و دوستانشان شروع کردند و تا امروز هم خوب پیش رفتند دنبال می‌شود اما این، یک تجربه‌ی ذیقیمت دیگر برای همه بود که متوجه شویم نشست و برخاست و حرف زدن با آمریکایی ها، مطلقاً تأثیری در کم کردن دشمنی آنها ندارد و بدون فایده است.
• 1393/05/22: تا وقتی وضع کنونی یعنی دشمنی امریکا و اظهارات خصمانه دولت و کنگره آمریکا درباره ایران ادامه دارد تعامل با آنها نیز هیچ وجهی ندارد.
• 1393/09/06: مسئله‌ى ما با آمریکا، مسئله‌ى استکبار آمریکایى است؛ مستکبرند، متکبّرند، زورگویند، زیاده‌طلبند؛ همین حرفهایى که این چند روز سرِ همین مذاکرات هسته‌اى زدند، شما ببینید؛ چند ماه مذاکره کردند و حالا تمدید کردند، [بعد] شروع کردند مثل همیشه حرف زدن.
• 1393/11/19: آمریکایی‌ها و چند کشور اروپایی … با پرتوقّعیِ تمام، حرفشان این است که همان‌چه آنها میخواهند، با همان خصوصیات که آنها میخواهند بایستی تحقّق پیدا کند؛ خب این غلط است، این راه مذاکره نیست. {موارد مذکور بعلت اختصار از متن حذف شد} طرف مقابل زیاده‌خواهی میکند، پررویی میکند، باج‌خواهی میکند؛ خب مسئولین ما اگر چنانچه در این زمینه‌ها ایستادگی نشان بدهند، حق با آنها است، کسی نباید آنها را ملامت بکند، باید ایستادگی به خرج بدهند و دارند به خرج میدهند، ایستادگی به‌خرج میدهند.
• 1394/01/01: این مذاکراتی که امروز در جریان است که با دولتهای اروپایی و با آمریکا مذاکره میکنند، مذاکره‌ی با آمریکا صرفاً در قضیّه‌ی هسته‌ای است و لاغیر، این را همه بدانند. ما درباره‌‌ی مسائل منطقه‌ای با آمریکا مذاکره‌ای نمیکنیم؛ هدفهای آمریکا در مسائل منطقه‌ای، درست نقطه‌ی مقابل هدفهای ما است.
• 1394/01/01: ما نه در مسائل منطقه‌ای، نه در مسائل داخلی و نه در مسئله‌ی تسلیحات، با آمریکا مطلقا صحبت و مذاکره‌ای نداریم؛ مذاکره، صرفاً در قضیّه‌ی هسته‌ای است و اینکه ما در موضوع هسته‌ای با روش دیپلماسی چگونه میتوانیم به نتیجه برسیم.
• 1394/01/20: این مذاکراتی که دارد انجام میگیرد ــ که بخشی از آن هم مذاکره‌ی با طرفهای آمریکایی است ــ فقط در موضوع هسته‌ای است؛ فقط. ما در هیچ موضوع دیگری فعلاً با آمریکا مذاکره نداریم؛ هیچ؛ این را همه بدانند؛ نه در مسائل منطقه، نه در مسائل گوناگون داخلی، نه در مسائل بین‌المللی؛ امروز فقط موضوع مورد بحث و مورد مذاکره، مسائل هسته‌ای است.
• 1394/02/30: مسئولین عزیز ما که در این میدان با شجاعت حرکت میکنند، بدانند تنها راه مقابله‌ی با دشمن وقیح، عزم راسخ و عدم انفعال است؛ اینها باید بتوانند پیام ملّت ایران و عظمت ملّت ایران را در مذاکرات نشان بدهند. همه‌ی ما – هرکدام و در هرجا- کسانی هستیم که به برکت انقلاب اسلامی این توفیق را پیدا کردیم مسئولیّتی داشته باشیم.
• 1394/02/30: حالا در همین مذاکرات باز حرفهای تازه‌ای میزنند. [مثلا] بازرسی‌ها، گفتیم که اجازه نمیدهیم از هیچ‌یک از مراکز نظامی هیچ بازرسی‌ای از سوی بیگانگان صورت بگیرد. /این اجازه مطلقاً داده نخواهد شد؛ این را هم دشمنان بدانند، هم کسانی که منتظرند ببینند تصمیم نظام جمهوری اسلامی چه میشود، بدانند.
• 1394/02/30: در همین قضایای مذاکرات مربوط به مسائل هسته‌ای زورگویی میکنند، حرف میزنند؛ این نشانه‌ی آن است که ملّت را نشناخته‌اند/ هرچه یک دولتی، یک ملّتی، مسئولینی در مقابل این دشمن عقب‌نشینی کنند، آنها جلو می‌آیند؛ آنها زیاده‌طلبند؛ آنها جز به استکبار و استعمار و سلطه‌ی بر ملّتها به چیزی قانع نیستند؛ هرچه بتوانند جلو می‌آیند؛ باید دیواره‌ی مستحکمی از عزم و توکّل و اقتدار ملّی در مقابل آنها به‌وجود آورد.
• 20/4/94 : ما به این مسئولین محترمی که در قضیّه‌ی هسته‌ای مذاکره میکنند…گفته‌ایم که فقط در مسئله‌ی هسته‌ای شما حق دارید مذاکره کنید؛ در هیچ مسئله‌ی دیگری حق ندارید مذاکره کنید، و نمیکنند. آن طرف مقابل، گاهی مسائل منطقه و سوریه و یمن و مانند اینها را پیش میکشد، اینها میگویند ما در این زمینه‌ها با شما صحبتی نداریم و صحبت نمیکنند. مذاکره فقط در زمینه‌ی مسئله‌ی هسته‌ای است.
• 1394/04/27: همان‌طور که بارها تکرار کردیم، ما با آمریکا در مورد مسائل گوناگون جهانی و منطقه‌ای مذاکره‌ای نداریم؛ در مورد مسائل دوجانبه مذاکره‌ای نداریم؛ گاهی در موارد استثنائی مثل این مورد هسته‌ای، بر اساس مصلحت، مذاکره کرده‌ایم؛ این مورد هم فقط نبوده است.
• 12/6/94 : آمریکایی‌ها می‌گویند انتظار داریم جمهوری اسلامی کاری متفاوت انجام دهد/ کار متفاوت از نظر آنها کاری متفاوت از گذشته‌ی جمهوری اسلامی و عبور از ارزش‌ها است/ این هرگز اتفاق نخواهد افتاد/ مسئولان به‌هیچ‌وجه اجازه‌ی فرصت‌طلبی را درداخل به آمریکا ندهند.‌

(12) تک مرحله ای بودن مذاکرات / برداشته شدن تمام تحریم ها/برگشت ناپذیر بودن تحریم ها:

•  1393/11/19: این حرفی هم که حالا انسان می‌شنود که میگویند که «در یک برهه‌ای درباره‌ی اصول کلّی توافق کنیم، بعد درباره‌ی جزئیات»، این را هم بنده نمی‌پسندم؛ این را من نمی‌پسندم. / اگر توافق میکنند، جزئیات و کلّیات و همه را در یک‌جلسه‌ی واحد تمام بکنند، امضا کنند. اینکه کّلیات را جداگانه توافق کنند، و بعد بر اساس آن کلّیات – که یک‌چیزهای مبهمی است، تفسیرپذیر است، تحلیل‌پذیر است – بروند سراغ جزئیات، نه، این منطقی نیست.
• 1393/11/19: همه‌ی اینها برای این است که سلاح و حربه‌ی تحریم از دست دشمن خارج بشود. اگر بتوانند این کار را بکنند خوب است. البتّه باید به معنای واقعی کلمه تحریم از دست دشمن خارج بشود، تحریم برداشته بشود؛ توافقِ به این صورت‌[ بشود].
• 1393/11/19: مسئولین ما و هیئت مذاکره‌[ کننده‌ی‌] ما و دولت ما همه‌ی تلاششان را دارند میکنند که حربه‌ی تحریم را از دست دشمن خارج کنند.
• 1394/01/01: آمریکایی‌ها تکرار میکنند که ایران بایستی در تصمیم‌هایی که میگیرد و چیزهایی که قبول میکند، بازگشت‌ناپذیری‌ای وجود داشته باشد؛ این را ما قبول نداریم. اگرچنانچه طرف مقابل میتواند به هر بهانه‌ای باز هم تحریمها را علیه ملّت ایران برقرار کند، هیچ وجهی ندارد که هیئت مذاکره‌کننده‌ی ما بپذیرد و کاری انجام بدهد که این کار برگشت‌ناپذیر است؛ به‌هیچ‌وجه.
• 1394/01/01: آمریکایی‌ها تکرار میکنند که «ما قرارداد با ایران میبندیم، بعد نگاه میکنیم ببینیم اگر به قرارداد عمل کردند تحریمها را برمیداریم» این حرف حرف غلط و غیر قابل قبولی است؛ این را ما قبول نداریم. رفع تحریمها جزو موضوعات مذاکره است، /همین‌طور که مسئولین ما صریحاً گفته‌اند و رئیس‌جمهور محترم صریحاً گفت، رفع تحریمها باید بدون هیچ فاصله‌ای در هنگام رسیدن به توافق انجام بگیرد، یعنی رفع تحریم جزء توافق است نه چیزی مترتّب بر توافق.
• 1394/01/20: اتّفاقی که باید بیفتد این است که تحریمها به‌طور کامل و یکجا بایستی لغو بشود. / تحریمها بایستی ــ اگر چنانچه حالا خدای متعال مقدّر فرموده بود و توانستند به یک توافقی برسند ــ در همان روز توافق به‌طور کامل لغو بشود؛ این باید اتّفاق بیفتد. اگر قرار باشد که لغو تحریمها باز متوقّف بشود بر یک فرایند دیگری، پس چرا ما اصلاً مذاکره کردیم؟ اصلاً مذاکره و نشستن پشت میز مذاکره و بحث کردن و بگومگو کردن برای چه بود؟ برای همین بود که تحریمها برداشته بشود؛ این را باز بخواهند متوقّف کنند به یک چیز دیگری، اصلاً قابل قبول نیست.
• 12/6/94 :اگر قرار است چارچوب تحریم حفظ شود، پس چرا مذاکره کردیم؟ این کاملاً خلاف علت حضور ایران در مذاکره است/ هدف مذاکره برداشتن تحریم‌ها بود/ اگر تحریم برداشته نشود، معامله‌ای در کار نخواهد بود/ باید تکلیف این موضوع مشخص شود.‌
• 12/6/94 : از ابتدا تأکید داشتیم تحریم‌ها باید برداشته شوند، نه تعلیق/ نظر ما برداشتن فوری تحریم بود اما دوستان در اینجا موضوع را به شکلی معنا کردند و ما هم مخالفت نکردیم/ اگر تحریم تعلیق شود، ما هم اقداماتی که باید انجام دهیم، در حد تعلیق و نه اقدام اساسی انجام خواهیم داد.‌

(13)همدلی با ملت:

• 1394/01/20: البتّه من به خود مسئولین هم این را گفته‌ام همین چند روز؛ مسئولین باید بیایند مردم را و بخصوص نخبگان را از جزئیّات و واقعیّات مطّلع کنند؛ ما چیز محرمانه نداریم، چیز مخفی نداریم. این مصداق همدلی با مردم است؛ همدلی و هم‌زبانی که ما گفته‌ایم.
• 20/1/94 :همدلی یک چیز زورکی نیست، یک چیز دستوری نیست که کسی دستور بدهد که مردم همدلی کنید، مردم هم بگویند چشم، این همدلی نمیشود؛ همدلی مثل یک گل است، مثل یک نهال و بوته‌ی گل است، باید نهال را نشاند در زمین، بعد از آن مراقبت کرد، آن را آبیاری کرد، از لطمه زدن به آن باید جلوگیری کرد تا این همدلی رشد کند؛ بدون این، همدلی نخواهد شد. همدلی از هم‌زبانی هم بهتر است، هم‌زبانی هم خوب است.
• 20/1/94 : مسئولین ما که مردمان صادقی هستند، مردمان علاقه‌مند به منافع ملّی‌اند، بسیار خب، یک جمعی از مخالفین را ــ از آن افرادی را که شاخصند ــ دعوت کنند، حرفهای آنها را بشنوند؛ ای بسا در حرفهای آنها یک نکته‌ای باشد که این نکته را اگر رعایت کنند، کارشان بهتر پیش برود؛ اگر چنانچه نکته‌ای هم نبود، آنها را قانع کنند؛ این میشود همدلی؛ این میشود یکسان‌سازی دلها و احساسها، و به تبع آن عملها. به نظر من بنشینند، بشنوند، بحث کنند.

(14)تکیه بر توان داخلی/ اجرای کامل و صحیح اقتصاد مقاومتی:

• 1392/08/12: لكن تكیه بایست بر روی مسائل داخلی باشد. در عرصه‌ی دیپلماسی هم آن كشوری موفّق است كه متّكی باشد به نیروی درون‌زا؛ آن دولتی میتواند در پشت میز مذاكره‌ی دیپلماسی حرف خودش را سبز بكند و به مقصود و نتایج مورد نظر خودش دست پیدا بكند كه متّكی باشد به یك اقتدار درونی، توانایی‌های درونی؛ حساب میبرند از یك چنین دولتی.
• 1393/09/06: یکى از افراد هیئت مذاکره‌کننده چندى پیش حرف خوبى زد، گفت اگر به توافق هم نرسیدیم، آسمان به زمین نمى‌آید، دنیا به آخر نمیرسد؛ خب، نشود. حرف درستى است. ما آن‌چنان که حالا آنها خیال کردند، ضرر نمیکنیم؛ تصوّر کردند که اگرچنانچه چنین بشود، چنان خواهد شد؛ نه، راه حل وجود دارد، راه حل همین اقتصاد مقاومتى است.
• 1393/10/17: فکر اساسى این است که کارى کنید که کشور از اَخم دشمن ضربه نبیند، از تحریم دشمن لطمه نخورد؛ /من با مذاکره کردن مخالف نیستم؛ مذاکره کنند؛ تا هروقت میخواهند مذاکره کنند! من معتقدم باید دل را به نقطه‌هاى امیدبخش حقیقى سپرد، نه به نقطه‌هاى خیالى نه به نقطه‌هاى خیالى، آنچه لازم است این است.
• 1393/11/19: در داخل راهکارهای فراوانی وجود دارد که حربه‌ی دشمن را کند میکند. این‌جور نیست که تصوّر کنیم حربه‌ی تحریم، بلاشک یک حربه‌ی کاری است؛ نخیر، ما اگر همّت کنیم، ما اگر به داشته‌های خودمان درست توجّه کنیم – که خب این روحیه بحمدالله هست – میتوان حربه‌ی تحریم را کند کرد، ولو از دست دشمن نتوان خارج کرد.
• 1394/02/09: مشکل اقتصادی کشور اگر بخواهد حل بشود، باید روی تولید متمرکز شد. / کلید حلّ مشکلات اقتصادی در لوزان و ژنو و نیویورک نیست؛ در داخل کشور است./ دولت کنونی هم بحمدالله مشغول کار و علاقه‌مند [ است‌] و افراد مطّلع در داخل دولت حضور دارند؛ تلاش کنند، کار کنند، دنبال کنند، ان‌شاءالله مشکلات را حل کنند.
• 12/6/94 : هم در جلسه‌ی با هیئت دولت گفتیم، هم به آقای رئیس جمهور محترم گفتیم؛ و انتظار داریم که ان‌شاءالله این تهیّه بشود. اقتصاد مقاومتی قابل تجزیه نیست که ما بگوییم این بخش از آن را عمل میکنیم؛ نه، یک کل است، یک مجموعه‌ی کامل است که اجزای آن مکمّل یکدیگر هستند؛ یک برنامه‌ی عملیّاتی واحد لازم دارد که به همه‌ی اجزای آن برسد.

(15)توجه به برجام و مسئله ی بعد از برجام:

• 1394/01/20: هنوز کاری نشده. همه‌ی مشکل بر سر آن جزئیّاتی است که بنا است بنشینند و یکایکِ آنها را بحث کنند؛ این را خود مسئولین هم گفته‌اند؛ هم به ما گفته‌اند، هم در مصاحبه‌هایشان به مردم این را گفته‌اند؛ همه‌ی مشکل بعد از این است.
• 20/1/94 :  آنچه تا کنون انجام گرفته است نه اصل توافق و مذاکره‌ی منتهی به توافق را تضمین میکند، نه محتوای توافق را تضمین میکند؛ هیچ کدام را؛ حتّی تضمین نمیکند که این مذاکرات تا به آخر برسد و به یک توافق منتهی بشود؛ اینکه تا الان انجام گرفته، این‌جوری است؛ همه چیز مربوط به بعد از این است.
• 24/4/94 :(در جواب به نامه رئیس جمهور): در صورت تصویب، مراقبت از نقض عهدهای محتمل طرف مقابل صورت گرفته و راه آن بسته شود. به خوبی میدانید که برخی از شش دولت طرف مقابل به هیچ رو قابل اعتماد نیستند.
• 27/4/94 : البتّه برای تصویب این متن، یک مسیر قانونیِ پیش‌بینی‌شده‌ای وجود دارد که باید این مسیر را طی کند و خواهد کرد؛ ان‌شاءالله. انتظار ما این است که دست‌اندرکاران، با دقّت مصالح را -مصالح کشور را، مصالح ملّی را- در نظر بگیرند و آنچه را تحویل ملّت خواهند داد، بتوانند با گردن افراشته، در مقابل خدای متعال هم ارائه بدهند.
• 27/4/94 : به حول و قوّه‌ی الهی، اجازه‌ی هیچ‌گونه سوءاستفاده‌ای از آن داده نخواهد شد؛ اجازه‌ی خدشه‌ی در اصول اساسی نظام اسلامی به کسی داده نخواهد شد؛ قابلیّتهای دفاعی و حریم امنیّت کشور، به فضل الهی حفظ خواهد شد، /جمهوری اسلامی، در زمینه‌ی حفظ قابلیّتهای دفاعی و امنیّتی خود …هرگز تسلیم زیاده‌خواهی دشمن نخواهد شد.
• 26/5/94 : نیّت آنها این بود که از این مذاکرات و از این توافق، وسیله‌ای پیدا کنند برای نفوذ در داخل کشور. ما این راه را بستیم و این راه را به طور قاطع خواهیم بست؛ نه نفوذ اقتصادی آمریکایی‌ها را در کشورمان اجازه خواهیم داد، نه نفوذ سیاسی آنها را، نه حضور سیاسی آنها را، نه نفوذ فرهنگی آنها را؛ با همه‌ی توان -که این توان هم بحمدالله امروز توان زیادی است- مقابله خواهیم کرد؛ اجازه نخواهیم داد.
• 4/6/94 :آنچه مهم است این است که این مذاکرات را آقایان توانستند ختم کنند، / خود این خیلی کار مهمّی است. حالا ان‌شاءالله که اگر گوشه‌کنارش مشکلی هم وجود داشته باشد، با تدبیر شماها و دیگرانی که مسئولند، برطرف خواهد شد.
• 12/6/94 : اما معتقدم که مصلحت نیست مجلس از بررسی برجام کنار گذاشته شود/ درباره‌ی نحوه‌ی بررسی و رد یا تصویب برجام توصیه‌ای به مجلس ندارم و نمایندگان ملت باید تصمیم بگیرند.
• 12/6/94 : به نظر من «مسئله‌ی بعد از برجام» از «مسئله‌ی برجام» مهم‌تر است.

(16) عدم دخالت مستقیم رهبری در مذاکرات و اشراف به جزئیات:

• 1392/08/29: ما البتّه در جزئیّات این مذاكرات مداخله نمیكنیم؛ یك خطوط قرمزی وجود دارد، یك حدودی وجود دارد، این حدود باید رعایت بشود؛ این را گفتیم به مسئولین و موظّفند كه این حدود را رعایت كنند؛ از هارت‌وهورت دشمنان و مخالفان هم واهمه‌ای نداشته باشند و ترسی به خودشان راه ندهند.
• 1394/01/20: بنده در جزئیّات مذاکره دخالتی نکردم، بازهم نمیکنم؛ من مسائل کلان، خطوط اصلی، چهارچوب‌های مهم و خطّ قرمزها را به مسئولین کشور همواره گفته‌ام/خطوط اصلی و کلّی. جزئیّات کار، خصوصیّات کوچک که تأثیری در تأمین آن خطوط کلان ندارد، مورد توجّه نیست؛ اینها در اختیار آنها است/ اینکه حالا گفته بشود که جزئیّات این مذاکرات تحت نظر رهبری است، این حرف دقیقی نیست؛

(17) جامعه جهانی نبودن حریف:

1/1/92 : آنها میگویند ما نگرانی داریم که شما به سمت تولید سلاح هسته‌ای بروید ــ چندتا کشور هم بیشتر نیستند، که اسم آوردم؛ اسم خودشان را میگذارند “جامعه‌ی جهانی”! ــ میگویند جامعه‌ی جهانی نگرانی دارد. نخیر، جامعه‌ی جهانی هیچ نگرانی‌ای ندارد. اکثر کشورهای دنیا طرف جمهوری اسلامی هستند و از خواسته‌ی ما حمایت میکنند؛ چون خواسته‌ی بحقی است.

1394/01/20 : طرف مقابل ما همه‌ی دنیا هم نیستند، به این هم توجّه بشود. گاهی در تعبیرات آدم می‌شنود ــ من گله هم کردم ــ از بعضی از دوستان که میگویند جامعه‌ی بین‌المللی! جامعه‌ی بین‌المللی را آنها میگویند، جامعه‌ی بین‌المللی‌ای در مقابل ما نیست؛ یک آمریکا و سه کشور اروپایی؛ همین.

(18) داشتن مواضع انقلابی/ حفظ عزت ایران اسلامی:

12/8/92 : مسئولین ما توجّه داشته باشند، حرفها را ببینند/باید جلوی آن كسانی را كه زبان به حرفهای یاوه‌ای از این قبیل میگشایند بگیرند. یك سیاستمدار پولدار آمریكایی یك غلطی میكند كه بله، ما بایستی در فلان صحرای ایران بمب اتم بزنیم و تهدید كنیم و فلان؛ باید بزنند دهن یك چنین آدمی را خُرد كنند.

• 28/11/92  : ملّت ایران در این راهپیمایی بیست‌ودوّم بهمن به همه‌ی ما – به این حقیر، به مسئولین گوناگون، ….خواستند بگویند: خاطرتان جمع باشد، ملّت ایران ایستاده است، در صحنه است، در مواجهه‌ی با دشمن احساس ضعف نكنید؛ یكی از پیامهای بزرگ ملّت ایران این بود.
• 1393/11/19: ما با پیشرفت این کاری که مسئولین دولتی ما شروع کرده‌اند .. موافقیم/ منتها باید این خصوصیات، بلاشک ملاحظه بشود؛ باید تکریم و حرمت ملّت ایران و مسئله‌ی اساسیِ مهمّی که عبارت است از پیشرفت ملّت ایران، محفوظ بشود و محفوظ بماند.
• 1393/11/19: بنده با توافقی که بتواند انجام بگیرد موافقم؛ البتّه توافق بد نه. آمریکایی‌ها مکرّر تکرار میکنند و میگویند «ما معتقدیم که توافق نکردن، بهتر از توافق بد کردن است»؛ بله، ما هم همین عقیده را داریم؛ ما هم معتقدیم که توافق نکردن، بهتر است از توافق بد، توافقی که به ضرر منافع ملّی است، توافقی که موجب تحقیر ملّت بزرگ و با عظمت ایران است.
• 1/1/94 : این تهدیدهایی هم که میکنند بی‌اثر است؛ اینکه تهدید میکنند به تحریم بیشتر، اینکه در خلال حرفها تهدید میکنند به تحرّک نظامی، اینها تهدیدهایی است که ملّت ایران را نمیترسانَد؛ ملّت ایران ایستاده است و ان‌شاءالله با کمال موفّقیّت از این آزمون بزرگ بیرون خواهد آمد؛ البتّه توفیقات الهی میتواند ملّت ما را در این راه موفّق کند.
• 1/1/94 : در همین پیام نوروزی رئیس‌جمهور آمریکا متأسّفانه حرفهای غیر صادقانه‌ای وجود داشت/ میگوید در ایران کسانی هستند که نمیخواهند مسئله‌ی هسته‌ای با مذاکرات دیپلماسی حل‌وفصل بشود؛ این دروغ است؛ / آنچه ملّت ایران در مقابل آن مقاومت میکند قبول زورگویی‌های طرف مقابل است. /ملّت ایران در مقابل این ایستاده است و یقیناً نه مسئولین ما، نه هیئت مذاکره‌کننده و پشت‌ سرِ آنها ملّت ایران،مطلقاً این را قبول نخواهد کرد.
• 1394/01/20: تذکّر بعدی این است که هیچ شیوه‌ی نظارتی غیر متعارف که جمهوری اسلامی را به یک کشور اختصاصی از لحاظ نظارت تبدیل میکند، به‌هیچ‌وجه مورد قبول نیست. همین نظارتهای متعارفی که در همه‌ی دنیا معمول است، اینجا هم همان نظارتها [باشد]، و نه بیشتر.
• 1394/01/20: توسعه‌ی علمی و فنّی هسته‌ای در ابعاد گوناگون، به‌هیچ‌وجه نبایستی متوقّف بشود/ این عرایض ما است، حرفهای ما به برادرانمان اینها است. این حرفها را ما در جلسات خصوصی هم گفتیم؛ / امّا حالا این خواسته‌ها را اینها با کدام شیوه‌ی مذاکراتی میتوانند تأمین کنند، این به عهده‌ی خودشان است؛
• 1394/01/20: از رسیدن به یک توافقی که منافع ملّت ایران را تأمین کند و عزّت ملّت ایران را حفظ کند، صددرصد من حمایت میکنم و استقبال میکنم؛ این را همه بدانند/. البتّه این را هم ما گفتیم که توافق نکردن بهتر از توافق بد است/ توافق نکردن از توافق کردنی که در آن، منافع ملّت پامال بشود، عزّت ملّت از بین برود، ملّت ایران با این عظمت، تحقیر بشود [بهتر است]، توافق نکردن شرف دارد بر یک چنین توافق کردنی.
• 27/4/94  : تسلیم ایران را مگر به خواب ببینند. پنج رئیس جمهور دیگر [آمریکا] از اوّل انقلاب تا امروز، در این آرزو که جمهوری اسلامی را تسلیم کنند یا مُردند یا در تاریخ گم شدند، شما هم مثل آنها؛ شما هم این آرزو را هرگز به دست نخواهید آورد که ایران اسلامی را تسلیم کنید.

 مهدی مهدوی

13/6/94