شرح فضیلت دعاى جوشن کبیر
این است آن چیزى که در باب فضیلت دعاى جوشن وارد شده و آنچه از ثواب باشد از براى کسى که این دعا را بخواند یا آنکه آن را با خود نگاه دارد. بعد از انداختن سندهاى آن، روایت شده از مولاى ما و پیشواى ما و مهتر ما حضرت امام موسى بن جعفر علیهما السلام از پدر خود امام جعفر صادق و ایشان از پدر خود از جدّ خود و ایشان از پدر خود حضرت امام حسین بن امیر المؤمنین على بن ابى طالب صلوات الله علیهم اجمعین فرمودند که پدرم امیر المؤمنین علیه السلام به من گفت که:
اى فرزند من مىخواهى که ترا سرى از اسرار خداى عزّ و جلّ تعلیم نمایم که رسول خدا صلى الله علیه و آله مرا تعلیم نموده و از اسرار آن حضرت بود که بر آن احدى مطلع نبود؟ گفتم: بلى اى پدر بزرگوار فداى شما گردانیده شوم. پس آنگاه فرمودند که: جبرئیل علیه السلام بر رسول خدا صلى الله علیه و آله در روز جنگ احد فرود آمد و آن روزى هولناک (و) بسیار گرم بود و بر پیغمبر صلى الله علیه و آله زرهى بسیار سنگین بود که از جهت گرمى هوا و حرارت زره توانائى برداشتن آن را نداشت.
پس پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمودند که: سر خود را به جانب آسمان برداشتم، پس خداى تعالى را دعا کردم. پس درهاى آسمان را دیدم که گشوده شد و غرقشده به نور و رحمت الهى جبرئیل علیه السلام بر من فرود آمد و به من گفت: السّلام علیک یا رسول اللَّه. پس در جواب گفتم: و علیک السّلام اى برادر من جبرئیل. پس گفت که: خداى بلند و بزرگوار از همه چیز ترا
مهج الدعوات / ترجمه طبسى، ص: ۳۶۳
سلام مىرساند و ترا به تحیّت و تعظیم مخصوص مىگرداند و مىفرماید که: از بدن خود این جوشن را بیرون کن و دور ساز و در عوض آن این دعا را قرائت نماى. پس هر گاه که این دعا را بخوانى و آن را با خود نگاهدارى، پس مثل زره بر بدن تو خواهد بود. پس گفتم: اى برادرم جبرئیل علیه السلام این دعا مخصوص به من است یا از براى من و امّت من نیز هست؟ جبرئیل گفت: یا رسول الله این هدیهاى از جانب خداى تعالى به سوى تو و به سوى امت توست. گفتم اى برادر اى جبرئیل چه چیز است ثواب کسى که این دعا را بخواند؟ جبرئیل گفت: اى پیغمبر خدا ثواب این دعا را نمىداند مگر خداى تعالى از جهت هر که این دعا را بخواند وقتى که از منزل خود در وقت صبح یا شام بیرون آید، خداى تعالى عمل او را به عملهاى نیکو لاحق مىسازد و این دعا در تورات و انجیل و زبور و فرقان و صحف ابراهیم مذکور است. گفتم: اى برادر من جبرئیل: هر که این دعا را بخواند خداى تعالى به او این ثواب را مىدهد؟ گفت: بلى و الله تعالى به عدد هر حرفى دو حوریه از حور بهشت او را مىبخشد. پس هر گاه از خواندن این دعا فارغ شود، خداى تعالى براى او خانهاى در بهشت بنا مىکند و او را از ثواب به عدد حرفهاى تورات و انجیل و زبور و قرآن عظیم مىبخشد. گفتم: همه این ثواب براى کسى است که این دعا را بخواند؟ جبرئیل گفت: آرى یا رسول الله قسم به کسى که ترا به راستى به پیغمبرى فرستاده است، بدرستى که خداى تعالى به او مثل ثواب ابراهیم خلیل و موسى کلیم و عیسى روح الامین و محمّد حبیب خدا را مىدهد. گفتم: همه این ثواب براى صاحب این دعاست؟ گفت: بلى یا رسول الله هر که این دعا را بخواند یا این را با خود دارد، براى او مىباشد بیشتر از آنچه گفتم. قسم به کسى که ترا به راستى فرستاده است، آنکه عقب زمین مغرب زمینى هست سفید که در آن جمعى کثیر از جمله مخلوقین خداى تعالى هستند که خداى تعالى را عبادت مىکنند و او را نافرمانى نمىکنند به تحقیق که گوشتهاى روهاى ایشان از بسیارى گریه از هم پاشیده است. پس خداى تعالى به سوى ایشان وحى فرستاده که چرا گریه مىکنید و حال آنکه شما یک چشم برهم زدن نافرمانى نکردید؟ گفتند که مىترسیم آنکه بر ما غضب نمایید و ما را به آتش عذاب کنید. پس حضرت امیر المؤمنین على علیه السلام فرمودند که: من گفتم یا رسول الله آیا پس در آن موضع شیطان یا کسى از اولاد آدم نیست؟ پس حضرت فرمودند: قسم به کسى که مرا به راستى به پیغمبرى فرستاده است که ایشان این را نمىدانند که خداى تعالى آدم را و نه ابلیس را خلق نموده است و شماره عدد ایشان را نمىداند مگر خدا و زمان قطع کردن آفتاب کل شهرهاى ایشان را چهل روز است.
نمىخورند و نمىآشامند و بدرستى که خداى تعالى صاحب این دعا را به شماره ایشان و عبادت ایشان ثواب مىبخشد. پس پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمودند که: آیا خداى تعالى به صاحبان این دعا این همه ثواب را مىدهد؟ جبرئیل گفت: قسم به کسى که ترا به راستى به پیغمبرى فرستاده است، آنکه خداى تعالى در آسمان چهارم خانهاى را بنا کرده است که آن بیت المعمور گفته مىشود. به آن خانه در هر روزى هفتاد هزار فرشته داخل مىشوند و از آن بیرون مىروند و دیگر به سوى آن تا روز قیامت بر نمىگردند و خداى عزّ و جلّ صاحب این دعا را ثواب این فرشتگان را مىبخشد و صاحب این دعا را به عدد مؤمنین و مؤمنات از انس و جن مىبخشد از آن روزى که ایشان را خداى تعالى آفریده است تا روزى که صور دمیده مىشود و جبرئیل علیه السلام گفت که: قسم به آن کسى که به راستى ترا به پیغمبرى فرستاده است که کسى که این دعا را در ظرفى پاکیزه به آب باران و زعفران بنویسد و بعد از آن، آن را بشوید و آن را بیاشامد به قدرى که نوشیدن آن را توانا باشد، خداى تعالى او را از هر دردى شفا مىدهد که در بدن او باشد و او را از هر بیمارى شفا مىدهد. گفتم اى برادرم جبرئیل همه این فضیلت و مرتبه براى این دعاست و همه این ثواب را خداى تعالى به صاحب این دعا مىبخشد؟ گفت: قسم به کسى که ترا به راستى به
مهج الدعوات / ترجمه طبسى، ص: ۳۶۴
پیغمبرى فرستاده آنکه هر کسى که این دعا را بخواند، مثل مردن شهدا مىمیرد. گفتم از شهداى دریا یا شهیدان صحرا؟
گفت: قسم به آن کسى که براستى ترا به پیغمبرى فرستاده که خداى تعالى براى او ثواب هفتصد هزار شهید از شهیدان صحرا را مىنویسد. گفتم: اى برادر من جبرئیل آیا خداى تعالى همه این ثواب را مىبخشد. گفت: قسم به کسى که ترا به راستى به پیغمبرى فرستاده است، آنکه در شبى که شخصى این دعا را بخواند پس بدرستى که خداى تعالى به او روى مىآورد و به سوى او نظر التفات مىکند و او را مىبخشد تمامى آنچه از حاجتهاى دنیا و آخرت سؤال کند. گفتم: اى برادر من جبرئیل زیاد کن مرا در ثواب این دعا. گفت: در شبى که این دعا را مىخواند خداى تعالى از او شرّ شیاطین و مکر ایشان را دفع مىکند و عملهاى او را همگى قبول مىکند و مال او را پاکیزه مىکند و همچنین عملهاى همه مؤمنان و زنان مؤمنه را نیز قبول مىکند.
گفتم: اى برادر من ثواب این دعا را براى من زیاد گردان. گفت: اى رسول خدا اسرافیل به من گفت آنکه خداى تعالى فرموده است که قسم به عزّت و بزرگوارى خودم آنکه کسى که ایمان به من آورده باشد و ترا تصدیق نموده باشد و به این دعا اعتقاد داشته باشد، به او پادشاهى را در آخرت عطا مىکنم و بدرستى که منم خدایى که خزانههاى من کم نمىشود و عطایاى من برطرف نمىگردد و اگر تمامى بهشت را از براى یک بنده از بندگان مؤمن خود بگردانم، این بخشش از خزانه من نه اندکى و نه بسیارى را کم نمىکند. اى محمّد من آن کسى هستم که چون امرى را اراده نمایم، به او مىگویم که موجود شو پس آنچه خواستهام آن را موجود مىشود. بدرستى که هر گاه بندهاى را عطا نمایم مىبخشم او را عطیّهاى که لایق بزرگوارى و پادشاهى و توانائى مرا باشد. اى محمّد و اگر آنکه بندهاى از بندگان من این دعا را به نیّتى خالص و یقینى درست بخواند هفتاد مرتبه بر سر جماعتى که مبتلى به بلاهاى دنیا از پیسى و آزار خوره و دیوانگى باشند هر آینه ایشان را شفا دهم و از آن بلاها خلاص گردانم و آن بلاها را از بدنهاى ایشان بیرون آورم. خوشا به حال کسى که به خدا ایمان آورده باشد و پیغمبر او را تصدیق نموده باشد و به این دعا و ثواب آن اعتقاد نموده باشد. و واى بسیار و واى بر کسى که این دعا را منکر باشد و کفران ورزیده باشد و به این دعا اعتقاد نداشته باشد. اى پیغمبر خدا اگر کسى این دعا را در جامى به کافور و مشک بنویسد و آن را بشوید و آن را بر کفن مردهاى بپاشد خداى تعالى در قبر او صد هزار نور نازل مىسازد و از او ترس از منکر و نکیر را دفع مىکند و از عذاب قبر ایمن مىگردد و خداى تعالى به سوى او در قبر هفتاد هزار فرشته بر مىانگیزاند که با هر فرشته طبقى از نور باشد که آن نور را بر او مىپاشند و او را بر مىدارند و به سوى بهشت مىبرند و براى او مىگویند: آنکه خداى تعالى ما را امر کرده به اینکه مونس تو تا به روز قیامت باشیم و خداى تعالى قبر او را گشاده مىگرداند چندان که چشم کار کند و براى او درى در بهشت گشوده مىشود و او را در قبر مثل عروسى در حجله خود مىخوابانند به سبب حرمت این و بزرگى او و فرمودند که من از آن بندهاى حیا مىکنم که این دعا بر کفن او باشد و جبرئیل علیه السلام گفت: اى محمّد شنیدم که جناب اقدس الهى فرمودند که: این دعا بر سراپرده عرش نوشته شده است بیش از آنکه بیافرینم دنیا را به پنج هزار سال و هر بندهاى که این دعا را به نیّت درست در اول ماه مبارک رمضان بخواند که آن را شکى مخلوط نباشد، خداى تعالى او را ثواب شب قدر مىدهد و در هر آسمانى هفتاد هزار فرشته مىآفریند و در بیت المقدس هفتاد هزار فرشته و در مشرق هفتاد هزار فرشته و در مغرب هفتاد هزار فرشته که از براى هر فرشته بیست هزار سر است در هر سرى بیست هزار دهان و در هر دهانى بیست هزار زبان که خداى تعالى را به لغتهاى مختلف تسبیح مىکنند و ثواب این تسبیح خود را به کسى مىبخشند که این دعا را بخواند. اى پیغمبر خدا! هیچ پیغمبرى از پیغمبران نبوده مگر آنکه این دعا را خوانده است و بندهاى نیست که این دعا را بخواند مگر آنکه میان او و میان رضا و قرب
مهج الدعوات / ترجمه طبسى، ص: ۳۶۵
الهى مانعى نمىماند و از خداى تعالى هیچ حاجتى را سؤال نمىکند مگر آنکه آن را مىدهد و هر که این دعا را بخواند، خداى تعالى در وقت بیرون آمدن او از قبر هفتاد هزار فرشته مىفرستد که در دست هر فرشته علمى از نور است و هفتاد هزار غلام که در دست هر غلامى مهار شترى نجیب است که شکم آن از مروارید باشد و پشت آن زبرجد سبز و دست و پاى آن از یاقوت سرخ و بر پشت هر شترى قپهاى از نور باشد براى هر قپهاى چهار صد درخواهد بود. در هر درى چهار صد سریر بر هر سریرى چهار صد فرش از سندس و استبرق، بر هر فرشى چهار صد حورى و چهار صد کنیزک، براى هر حورى و هر کنیزى چهار صد گیسو از مسک خالص باشد و بر سر هر کنیزى تاجى از زر سرخ باشد که خداى تبارک و تعالى را تسبیح مىکنند و او را تقدیس مىکنند و ثواب آن را براى کسى مىبخشند که این دعا را بخواند و بعد از آن هفتاد هزار فرشته او را مىآید، با هر فرشتهاى کاسهاى از لؤلؤ سفید باشد که در آن چهار رنگ از آشامیدنى باشد، یکى آبى پاکیزه خوش و یکى شیرى غیر متغیّر و یکى شرابى که لذّت بدهد آشامندگان آن را و دیگرى عسل صاف بىغش. بر سر هر فرشته طبقى و مندیلى باشد که بر آن نوشته باشد «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وحده لا شریک له» و در زیر آن نوشته شده باشد که «هذه هدیّه من اللَّه تعالى إلى فلان بن فلان المواظب على قراءه هذا الدّعاء» یعنى این هدیّهاى از جانب خداى تعالى است به سوى بنده او فلان شخص پسر فلان کس که بر خواندن این دعا مداومتکننده است و خواننده این دعا در عرصات در قیامت مىآید و همه خلایق به جانب او نگاه مىکنند و مىگویند که این کیست؟ از جهت آنکه خلایق را دور او از غلامان و کنیزان و حوران مىبینند و همه بر اسبان و شتران نجیب سوار باشند و فرشتگان از عقب و از پیش روى ایشان او را مىبرند تا به زیر عرش خداى. پس ندا مىکند نداکنندهاى از جانب خداى تعالى که اى بنده من داخل بهشت شو بىحساب. اى رسول خدا هر بندهاى که خدا را به این دعا بخواند، فرشتگان در تعب و آزار مىشوند از بسیارى آنچه را که براى او از حسنات مىنویسند و از او سیئات را برطرف مىکنند. و حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمودند که: هیچ بندهاى از امّت من نیست که این دعا را در ماه مبارک رمضان سه مرتبه یا یک مرتبه بخواند مگر آنکه به تحقیق که خداى تعالى بدن او را بر آتش حرام مىکند و بر او بهشت واجب مىشود. پس قدر این دعا نزد من بزرگتر و منزلت آن بلندتر است و کسى که این دعا را بخواند، خداى تعالى به او دو فرشته را موکّل مىکند که او را از گناهان نگاه دارند و خداى تعالى را تسبیح گویند و تنزیه کنند و او را از همه بلاها محافظت نمایند و براى او درهاى بهشت را بگشایند و بر او درهاى جهنم را ببندند و چندان که زنده باشد پس او در حفظ و امان خدا خواهد بود و همچنین در نزد وفات. و به تحقیق که خداى تعالى براى او مهیا مىکند آنچه را که براى تو بیان کردم. پس پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمودند که: اى برادر من جبرئیل به تحقیق که مرا به سوى این دعا به شوق انداختى. پس جبرئیل گفت: اى محمّد این دعا را میاموز مگر مؤمنى که آن را مستحق و شایسته باشد که در آموختن آن سستى و کاهلى نکند و آن را خوار نشمارد و چون این دعا را بخواند باید که با نیّتى خالص بخواند و چون این دعا را بر خود ببندد باید که با طهارت باشد، از جهت آنکه دست نمىرساند به این مگر پاکیزگان. و حضرت امام حسین بن على علیهما السلام فرمودند که: به من پدرم على بن ابى طالب علیه السلام وصیّت کرد و سفارش نمود سفارشى بسیار به این دعا و به محافظت نمودن آن و فرمود که: اى پسر من این دعا را بر کفن من بنویس و امام حسین علیه السلام فرمودند که: من نیز بجاى آوردم آنچه را که پدر
من فرموده بودند. و این دعائى است سریع الاجابه که خداوند به آن بندگان مقرب خود را مخصوص ساخته است و آن را از دوستان و برگزیدگان خود منع ننموده. و این دعا گنجى از
مهج الدعوات / ترجمه طبسى، ص: ۳۶۶
گنجهاى خداى تعالى است و این دعا معروف و مشهور به دعاى جوشن «۱» است.
اى نگاهدارنده این دعا هر گاه بر فضل آن آگاه شدى، ترا بخدا قسم مىدهد که این دعا را ندهى مگر به مؤمن دوستدار اهل بیت که شایسته و سزاوار آن باشد و اگر به کسى بدهى که این را لایق و سزاوار نباشد از جمعى که حق این دعا را نشناسند و آن را استهزا کنند، پس از خداى تعالى مىخواهم که ترا از ثواب آن محروم سازد و نفع آن را ضرر براى تو بگرداند. این است وصیّت و سفارش من به سوى تو در شأن این حرز و دعاء معروف به جوشن و خداى تعالى این را حرز و امان از براى خواننده آن از آفتهاى دنیا و آخرت بگرداند.
و پیغمبر صلى الله علیه و آله به على بن ابى طالب علیه السلام فرمودند که: یا على این دعا ترا به اهل بیت خود و فرزندان خود بیاموز و ایشان را بر خواندن این دعا را و وسیله جستن به سوى خداى تعالى و به اقرار و اعتراف به نعمتهاى خدا ترغیب کن و به تحقیق که بر امّت خود حرام گردانیدم که مشرکى را یاد دهند. پس بدرستى که از خداى تعالى هیچ حاجتى را سؤال نمىکند مگر آنکه خداى تعالى آن را به او مىدهد و او را کارگزارى و نگاهدارى مىکند. و پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمودند که: اى على به تحقیق که مرا جبرئیل علیه السلام شناسانیده است از جمله مرتبه این دعا آن قدر را که توانا نیستم که بیان نمایم و شمردن آن را نمىتواند مگر خداى تعالى عز جلاله و تعالى شانه وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ و صلى الله على سیدنا محمّد و آله الطاهرین و سلم تسلیما کثیرا. شرح دعاى جوشن تمام شد که مذکور شده.
